ΧΑΝΙΑ Ιστορικές συνοικίες

Τοπανάς , Εβραϊκή Συνοικία

     Μετά την κατάληψη της πόλης των Χανίων από τους Τούρκους (1645) διαμορφώνεται μια νέα κατάσταση. Οι Τούρκοι ζουν κυρίως στις ανατολικές συνοικίες Καστέλι και Σπλάντζια, ενώ οι Χριστιανοί έχουν τις κατοικίες τους  κυρίως στη συνοικία Τοπανάς, στα δυτικά της πόλης που πήρε το όνομα της από τη βενετσιάνικη πυριτιδαποθήκη (τουρκικά Top-Hane) στην αρχή της οδού Θεοτοκοπούλου. Η Εβραϊκή συνοικία των Χανίων βρισκόταν στ ΒΔ της πόλεως, πίσω από το λιμάνι. Κεντρικός δρόμος τους ήταν η σημερινή οδός Κονδυλάκη όπου υπήρχαν τα σπίτια των επιφανών Εβραίων. Σε πάροδο της οδού Κονδυλάκη σώζεται η Συναγωγή του Kehal Hayyim. Ο Gerola στηριγμένος στο χάρτη του Coronelli ταυτίζει την Συναγωγή αυτή με την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης και δέχεται ότι έγινε Συναγωγή σε δεύτερη χρήση. Το κτίριο είναι μονόκλιτο θολωτό, και στα νότια έχει δύο μικρούς χώρους που συνδέονται με την Εβραϊκή τελετουργία. Όλοι οι Εβραίοι των Χανίων εξοντώθηκαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν το πλοίο όπου είχαν επιβιβαστεί βυθίστηκε στα ανοιχτά των Χανίων από τους Γερμανούς. 

Τα Ταμπακαριά

     Τα Ταμπακαριά ως τόπος επεξεργασίας των δερμάτων αναπτύχθηκαν στην ανατολική βραχώδη περιοχή των Χανίων πριν από τα μέσα του 19^ου αιώνα, μακριά από τα τείχη της πόλης.

Οι λόγοι επιλογής αυτής της περιοχής είναι: τα άφθονα υφάλμυρα υπόγεια νερά που υπάρχουν λίγα μέτρα από τη θάλασσα και χρησίμευαν για το πρώτο μαλάκωμα των δερμάτων, αλλά και η σχετικά κοντινή απόσταση από τη πόλη.

Σήμερα από τα βυρσοδεψία άλλα είναι εγκαταλειμμένα, άλλα έχουν αλλάξει χρήση και μερικά  από αυτά συνεχίζουν τη λειτουργία τους. Το στοιχείο που δεν μεταβλήθηκε στο χρόνο είναι η αρχιτεκτονική τους. Προσαρμοσμένα στις φυσικές κλίσεις του τοπίου, τα βυρσοδεψία είναι ισόγεια με είσοδο από το δρόμο και είναι δίπατα ή τρίπατα από τη μεριά της θάλασσας. Χτισμένα με πέτρα και κεραμιδένιες στέγες, είναι τοποθετημένα στη σειρά, και διακόπτονται μόνο από πολύ στενά απότομα περάσματα με σκαλοπάτια προς τη θάλασσα. Αποτελούν ένα αρχιτεκτονικό σύνολο μοναδικό.

Η Χαλέπα

     Στα μέσα του 19^ου αιώνα αρχίζει να αναπτύσσεται το χωριό της Χαλέπας στα ανατολικά της πόλης έξω από τα όρια των οχυρώσεων. Οι πλουσιότεροι  κάτοικοι των Χανίων προτιμούν τη Χαλέπα όπου το κλίμα είναι καλύτερο και υπάρχει άνετος χώρος για μεγάλες κατοικίες με κήπους. Επίσης τα προξενεία των Ξένων Δυνάμεων προτιμούν την περιοχή της Χαλέπας όπου και μετατοπίζεται το κέντρο της διπλωματικής ζωής. Η περιοχή απόκτησε διακεκριμένη θέση στην ιστορία της Κρήτης με τη «Σύμβαση της Χαλέπας» που υπογράφτηκε τον Οκτώβρη του 1878 και είχε σαν αποτέλεσμα την παραχώρηση περιορισμένου αυτόνομου πολιτεύματος.

Κάτω Κουμ – Καπί

     Εξωτερικά της ανατολικής πλευράς των ενετικών οχυρώσεων και κοντά στην αμμώδη παραλία, στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας είχε δημιουργηθεί ένα ολόκληρο χωριό Αράβων που τους ονόμαζαν «χαλικούτες». Αυτοί ζούσαν μέσα σε καλύβες και εργαζόταν στο λιμάνι και στην αγορά σε δουλειές που δεν έκανα οι ντόπιοι. Η περιοχή αυτή ονομαζόταν στα τουρκικά Kum Kapisi (Πόρτα της Άμμου) από την ενετική Πύλη που υπάρχει. Σήμερα η περιοχή αυτή είναι μια από τις πιο αναπτυγμένες όπου τους καλοκαιρινούς μήνες συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες λόγω των πολλών και καλών εστιατορίων και καφέ, αλλά και της μοναδικής θέας προς τη θάλασσα.

Η «Νέα Χώρα»

     Η περιοχή της Νέας Χώρας απλώνεται στα βόρειο δυτικά της πόλεως των Χανίων.

    Είναι μια αναπτυσσόμενη περιοχή που μπορεί να φθάσει κανείς ακολουθώντας δυτικά τον παραλιακό δρόμο από το ενετικό λιμάνι. Το πρώτο μεγάλο κτιριακό συγκρότημα  που συναντάμε είναι το παλιό εργοστάσιο της ΑΒΕΑ, στη συνέχεια και σχεδόν απέναντι βρίσκεται το Εθνικό Κολυμβητήριο Χανίων. Στη «Νέα Χώρα» υπάρχει ένα μικρό ψαρολίμανο και μια αρκετά μεγάλη και καθαρή αμμώδη παραλία. Κατά μήκος της παραλιακής οδού υπάρχουν πολλές και καλές ψαροταβέρνες.

Share on Facebook Share on Twitter Share on Google Plus